kunnen benutten de afgelopen tien jaar is er in heel Afrika een gestage toename geweest in de aandacht die wordt besteed aan een verantwoord gebruik van de oceanen om bij te dragen aan economische groei – of wat bekend staat als de blauwe economie. De kansen rond de blauwe economieën van Afrika zijn enorm, met een aanzienlijk potentieel om banen te creëren en de middelen van bestaan te verbeteren.
maar wat vaak ontbreekt in debatten zijn kwesties van bestuur en veiligheid. Vijf thema ‘ s zijn bijzonder belangrijk om beide: veiligheid en beveiliging, rechtsstaat en transparantie, eerbiediging van de mensenrechten, duurzame economische kansen en menselijke ontwikkeling.
het negeren van deze problemen zal de potentiële groei belemmeren die door de Afrikaanse oceanen wordt beloofd. Afrika ‘ s uitgestrekte kustlijn herbergt een maritieme industrie geschat op $1 biljoen per jaar . Dit is alleen maar krassen op de oppervlakte.Afrika heeft 38 kuststaten en een aantal eilandstaten zoals Kaapverdië, Sao Tomé en Principe, Mauritius, Seychellen en de Comoren. Gezamenlijk omvatten Afrikaanse kust-en eilandstaten uitgestrekte oceaangebieden van naar schatting 13 miljoen km2.
de Seychellen, bijvoorbeeld, hebben 1,3 miljoen vierkante km Oceaangebied dat grotendeels onderontwikkeld blijft. Somalië heeft de langste kustlijn van Afrika (ongeveer 3 000 km) en claimt Oceaangebied dat zich ongeveer 120 km van de kust uitstrekt. De meesten worden zwak geregeerd.
veel Afrikaanse landen slagen er niet in veilige omstandigheden te garanderen voor degenen die in de oceanen werken en leven. Stukken van de zee voor Oost -, West-en Noord-Afrika worden vaak als wetteloze bestempeld. Illegale visserij, piraterij op zee, gewapende overvallen, drugssmokkel en mensensmokkel hebben een duizelingwekkende omvang aangenomen. Dit is de toename van illegale migratie .
wil dit veranderen, dan moeten diverse actoren grensoverschrijdend gaan samenwerken om oceaangebieden te beveiligen en te gebruiken. Het is algemeen bekend geworden dat individuele staten weinig op zichzelf kunnen doen. De oplossing van samenwerking is eenvoudig, maar moeilijk te verkopen aan een kritische massa Afrikaanse regeringen die vaak wantrouwig staan tegenover collectieve agenda ‘ s.
Hot spots
het niet garanderen van de veiligheid van oceaangebieden bevordert niet-beheerste ruimten die criminelen exploiteren. In het slechtste geval komen verwaarloosde maritieme ruimten ten goede aan opstandelingen en terroristen, zoals duidelijk is in Libië, Somalië en Nigeria.
Afrika heeft te kampen gehad met drie vluchtige oceanische regio ‘ s waar criminaliteit het onmogelijk maakt voor landen om het potentieel van hun oceanen te realiseren. Dit zijn de Hoorn van Afrika, de Golf van Guinee en de wateren van de Middellandse Zee ten noorden van Libië.
een gemeenschappelijke noemer in de drie knooppunten is dat de landen aan deze kusten er niet in zijn geslaagd de gebieden veilig te maken. Dit heeft de deur geopend voor criminele acteurs. Een recent rapport van Greenpeace stelde vast dat de west-Afrikaanse regio ongeveer 2 miljard dollar verliest aan illegale visserij. De meeste Afrikaanse landen zijn zich terdege bewust van zowel het potentieel van de oceaan als de bedreigingen voor dit potentieel. Een aantal initiatieven wijst hierop. Deze omvatten:
-
de geïntegreerde maritieme strategie van de Afrikaanse Unie voor 2012 voor 2050, waarin het belang wordt erkend en aangemoedigd van Afrikaanse landen die meer aandacht besteden aan hun maritieme belangen.
-
het onlangs overeengekomen Handvest van Lomé – een continentale inspanning om de inspanningen van Afrikaanse staten op het gebied van maritieme veiligheid, veiligheid en ontwikkeling aan te moedigen en te coördineren.
-
de Gedragscode van Yaoundé voor West-Afrika, die een interregionale reeks verantwoordelijkheidszones in kaart brengt om toezicht te houden op de toenemende criminaliteit in de Golf van Guinee en deze te vergemakkelijken.
-
een toename van de aanwezigheid van internationale marinecapaciteiten voor de Hoorn van Afrika om het piraterijtij voor Somalië tegen te gaan. Dit werd aangevuld door de Gedragscode van Djibouti die Oost-Afrikaanse interventie mogelijk maakte om piraterij te bestrijden. De code is uitgebreid met andere maritieme misdrijven.
-
op nationaal niveau heeft de regering van de Seychellen de toon gezet met haar expliciete aandacht voor het belang van de blauwe economie. Een nationale routekaart voor de blauwe economie heeft tot doel economische diversificatie te bevorderen, investeringen te ontsluiten en voedselzekerheid aan te pakken.
hoewel de aanpak van de Seychellen vanzelfsprekend lijkt gezien de afhankelijkheid van de omringende oceanen, is de verbinding net zo belangrijk voor de overige 38 kuststaten van Afrika.
Zuid-Afrika heeft een groot aantal maritieme initiatieven om de blauwe economie aan te boren. Het land heeft onlangs een beleid aangenomen, genaamd Operatie Phakisa, gericht op vier prioritaire gebieden: vervoer en productie van zeeschepen, offshore olie-en gasexploratie, aquacultuur en diensten ter bescherming van de zee.
ondanks al deze initiatieven moet er nog veel worden gedaan. De belangrijkste zijn governance en veiligheid.
het criminele tij beteugelen
helaas nemen de goed met elkaar verbonden actoren die de veiligheid van de Afrikaanse wateren bedreigen, in een alarmerend tempo toe.
Afrikaanse landen zouden dit kunnen aanpakken door er in eerste instantie voor te zorgen dat hun nationale wetgeving wordt afgestemd op het Verdrag van de Verenigde Naties dat gericht is op de veiligheid van de oceanen.
ten tweede moeten zij gaan samenwerken. Het is duidelijk dat afzonderlijke landen in hun eentje heel weinig kunnen doen. Zij moeten multilaterale initiatieven ondertekenen. Een groeiend netwerk van collectieve maritieme veiligheid is essentieel om de blauwe economie te benutten.