door Paul V. M. Flesher
wat markeert het begin van de Christelijke kerk, de sociale organisatie die christenen verenigt? Het antwoord hangt af van de definitie van “Kerk.”
als “kerk” betekent de mensen die zich houden aan Jezus’ leringen, dan Jezus begon het. Sommige christenen geloven dat Petrus de kerk stichtte in opdracht van Jezus zelf. Anderen zouden de eerste kerk zien als de Kerk van Jeruzalem, gecreëerd door de discipelen na de dood van Jezus en geleid door Jakobus tot zijn dood in 63 n.Chr.
maar als de oprichting van de kerk wordt gedefinieerd als het eerste lichaam van Christelijke leiders die nauwkeurig christelijk geloof konden bepalen en met gezond gezag hun definitie van het Christendom over de hele mediterrane wereld konden vaststellen, dan was de enige man die het meest verantwoordelijk was voor deze prestatie Constantijn I, de keizer van Rome. Hoewel de oprichting en organisatie van de kerk duidelijk een proces was dat over meerdere decennia plaatsvond, was de stichtingsgebeurtenis het Concilie van Nicea in 325.Als Jezus rond 30 na Christus stierf, waarom duurde het dan bijna drie eeuwen om de georganiseerde kerk te stichten? Er zijn drie hoofdredenen.
ten eerste waren reizen en communicatie op dat moment moeilijk. Het was moeilijk om beslissingen te nemen en om organisaties te leiden die kantoren meer dan een dag lopen, of misschien paardrijden, uit elkaar hadden. Wanneer handelsondernemingen bijvoorbeeld kantoren in verschillende havens vestigden, moesten zij hoofdzakelijk als onafhankelijke ondernemingen opereren vanwege de coördinatieproblemen. Het jonge Christendom zond missionarissen uit om nieuwe christelijke gemeenschappen te stichten, maar moest vervolgens elke gemeenschap in staat stellen zichzelf te leiden, zoals blijkt uit de brieven van Paulus aan de kerken die hij oprichtte.Ten tweede was er weinig overeenstemming over het geloof en de leer van het christendom, de aard van Jezus en God, welke geschriften heilig waren, of zelfs hoe te aanbidden. Er was een grote verscheidenheid aan opvattingen, waarvan vele later tot ketterijen werden verklaard: donatisten in Noord-Afrika, gnostici in Egypte en Ariërs in Syrië. En vergeet niet de Adoptionisten, de Modalisten, de Manicheërs, de montanisten, de Marcionieten, de Ebionieten, de Nestorianen en de Meleten, om er maar een paar te noemen.Ten derde vonden om de paar decennia keizerlijke vervolgingen van christenen plaats. Deze dreven het christendom ondergronds en zorgden ervoor dat veel Christenen zich afwendden. Maar bijna erger waren de scheuren die daarna verschenen tussen Christenen die het geloof hielden en degenen die afvallig waren om hun leven te redden, die beiden zichzelf nog steeds als Christenen beschouwden.Constantijn verscheen op het toneel te midden van de zogenaamde grote vervolging, begonnen in 303, onder keizer Diocletianus. Tegen 305 werden de problemen veroorzaakt door de vervolging ingehaald door die van het bepalen van de opvolger van Diocletianus. Meer dan zes verschillende generaals zouden vechten om de volgende keizer te worden. Constantijn viel op omdat hij een christen werd en ongegeneerd Jezus de beschermheer van zijn leger maakte. Tegen 313 waren er nog maar twee kanshebbers over, Constantijn en Licinius. De twee vaardigden gezamenlijk het Edict van Milaan uit, dat van het christendom een legale godsdienst maakte en de vervolging officieel beëindigde. Maar pas in 324 werd Constantijn uiteindelijk de enige heerser van het Romeinse Rijk.Constantijn zag het geloof van het christendom in één god als een manier om het rijk dat twee decennia lang zo slecht verdeeld was, te verenigen. Maar hij ontdekte dat het christendom zelf niet verenigd was. Daarom riep hij in 325 het Concilie van Nicea bijeen om de 1800 bisschoppen uit het hele rijk samen te brengen om officiële doctrine uit te werken en de basis te leggen voor een Verenigde Kerk. Constantijn betaalde voor de hele raad en zelfs voor reizen, wat bisschoppen het recht gaf op gratis vervoer op het keizerlijke postsysteem.
het Concilie legde de basis voor de orthodoxe theologie (Katholieke Theologie) en verklaarde verschillende theologieën ketterijen. De steun van Constantijn gaf de Orthodoxie aanvankelijk de mogelijkheid om Christenen te verplichten hun doctrinaire formulering aan te nemen. Terwijl in de volgende decennia, de fortuinen van de kerk waxed en tanende, binnen een eeuw, het christendom was uitgeroepen tot de officiële religie van het Romeinse Rijk en niet-christelijke religies waren in een steile daling.