het veelzijdige genie van de Tang dynastie staatsman en kunstenaar Wang Wei (699-759) is vaak opgemerkt. Een schilder van landschappen en sneeuwlandschappen, een bekwaam diplomaat, een gedenkwaardige dichter met briljante beschrijvingen van land en zee, beschrijvingen vaak doordrenkt met een boeddhistische filosofie van zijn Midden-en latere jaren, Wang Wei en zijn poëzie is steeds meer de aandacht van Westerse geleerden en dichters.
we zien de brede waaier van zijn beschrijvende vaardigheden in het gedicht “Wei River Farmhouse”, geschreven toen de zon viel op een arme en onbeduidende gemeenschap aan de Wei rivier. Verschillende bekwame Engelse vertalingen van dit gedicht zijn online beschikbaar, hoewel het meest uitgebreide boek dat Wang Wei ’s poëzie aan een Engels publiek introduceert (Pauline Yu’ s The Poetry of Wang Wei, 1980) het verrassend genoeg niet presenteert. Ongeveer 400 van Wang Wei ’s gedichten zijn bewaard gebleven, waarvan 150 in Yu’ s werk.
toch geeft elk van deze online vertalingen een misleidende of onvolledige weergave van de laatste regel van het gedicht. Het doel van dit bericht is niet om te verdedigen of te pleiten voor een bepaalde vertaling van de rest van het gedicht; eerder zal mijn focus liggen op een goed begrip van de laatste regel.
de tekst, met een bruikbare Engelse vertaling (met uitzondering van de laatste regel), ziet er als volgt uit:
斜光照墟落，
穷巷牛羊归。
野老念牧童，
倚杖候荆扉。
雉雊麦苗秀，
蚕眠桑叶稀。
田夫荷锄至(立)，
相见语依依。
即此羡闲逸，
怅然吟式微。
de koeien en schapen keren terug over de armoedige laan
In het veld, herinnert de Oude man zich/denkt hij aan de kudde jongen (zoon)
leunend op een staf, wachtend bij de kuise Boompoort van zijn huisje
fazanten roepen de tarwebossen op die op het punt staan zijderupsen slapen in half opgegeten moerbeibladeren. boeren met schoffels op hun schouders keren terug naar het dorp. ze zien elkaar en kletsen.
………
de weergave van de laatste regel is problematisch in Engelse vertalingen. Hier zijn er drie:
“Sighing, I can ’t help but sing “Oh to be Young Again” OR
“One despairly hums the poem Wei from the Odes” OR “Regretfully chanting this little poem,’ Ah to Go Back Again.'”
geen van deze vertalingen verduidelijkt de Betekenis van de laatste regel of geeft ons een hint over wat de dichter eigenlijk neuriet of zingt. Wat de regel eigenlijk zegt is dat hij “neerslachtig chant de 式微,” of de shi4wei1.
wat zou dat betekenen? Alleen de middelste van de drie Engelse vertalingen gaf zelfs hints op een nuttig antwoord, maar zelfs dat zegt ons niets. Maar wanneer we ons realiseren dat de laatste zin van het gedicht, 式微, De titel is van gedicht 36 in de songs, of boek van liederen, zijn we op een nuttig pad gezet. We moeten ons tot dat gedicht wenden om het te begrijpen als we willen weten wat Wang Wei ‘ s stemming is als hij het wei River Farmhouse gedicht voltooit.
voordat we het boek liederen 36 bekijken, moeten we echter opmerken dat Wang Wei met ons speelt door middel van drie “Wei ‘ s” Hier–zijn eigen naam (维), de Wei rivier (渭) en ten slotte de titel van het gedicht van het boek liederen (微). Als we een kleine flip zouden willen zijn, zouden we tegen Wei kunnen zeggen: “goed gedaan!”Maar nu we onze sleutel hebben, wenden we ons tot het moeilijk te renderen gedicht 36.
de Chinese tekst, met een Engelse vertaling door Fu-shiang Chia, is:
式微式微、胡不归。
微君之故、胡为乎中露。
式微式微、胡不归。
微君之躬、胡为乎泥中。
het is laat, het is laat, waarom kom je niet naar huis? Zonder mijn liefde voor jou zou ik alleen over de wegen zwerven.Het is laat, het is laat, waarom kom je niet naar huis?Als het niet voor mijn liefde voor jou was, zou ik niet worstelen in het modderige slijk.
de vertaling van Chia wordt niet algemeen aanvaard. In plaats van te kijken naar de tweede en vierde regel als wijzend naar een liefdesgedicht, gaf Arthur Waley, bijna 100 jaar geleden, de tweede en vierde regel als volgt weer:
“Were it not for our prince and his concerns, what should we be doing here in the dew?”And
” Were not for our prince ‘ s own concerns, what should we be doing here in the mud?Dat wil zeggen, Waley richtte zijn vertaling van 36 op de plicht die een trouwe onderdaan aan de prins verschuldigd was, in plaats van de liefde die men voor de geliefde heeft. Waley ’s vertaling ligt achter de enige recente volledige vertaling van de 诗经 In een Europese taal, Rainald Simon’ s das Altchinesische Buch der Lieder (2015). Hij ziet de “schuld” aan de prins als het onderwerp van de regels 2 en 4.
als we de Waley/Simon vertaling van3636 zouden aannemen, zouden we daarin een uiting van frustratie hebben van een dienaar van de prins omdat hij lange uren in het veld moet werken. Ook al is het erg laat op de dag, hij moet nog steeds werken in de dauw en in de modder. Ondankbaar werk, zelfs als een ander leven waarschijnlijk veel aantrekkelijker zou zijn.
nu kunnen we Wang Wei ‘ s laatste lijn van de Wei River Farmhouse begrijpen. Hij was net getuige van het bruisende leven van een dorp vlak voor zonsondergang. Allen haasten zich om hun taken te voltooien voordat ze zich wenden tot het intieme leven van de avond thuis. Hoeveel Wang Wei zegt dat hij verlangde naar dit soort eenvoudige leven! Het was een leven niet van dienstbaarheid aan het hof, waar jouw tijd helemaal niet van jou was, maar een leven waarin hij zich kon terugtrekken in het zelf en zijn mooie gedichten kon zingen.
maar dat kan hij niet doen. De op één na laatste regel van het gedicht vertelt over zijn afgunst op de eenvoudige boeren. De reden dat hij jaloers op hen is, is dat hij in plaats van terug te keren naar de Stille ruimten van zijn huis, ‘ moedeloos het moet chanten.”Dat gedicht, zoals we net zagen, ging allemaal over werk, zelfs als hij veel liever iets anders zou doen. Zijn lied is “meer werk” terwijl de boeren nu rust hebben van hun werk. 诗经 36 vertelt ons dat werk zijn lot is. We weten nu waarom hij dat liedje neerslachtig zingt aan het einde van Wei River Farmhouse.