1

nieuw experiment

tot op heden is weinig bekend over hoe mensen en chimpansees informatie over gezichten en billen verwerken. De belangrijkste vraag die Kret onderzocht was of chimpansees achtereinden net zo efficiënt verwerken als wij gezichten verwerken. Dit lijkt het geval te zijn. De bevindingen zijn te vinden in PLOS ONE op 30 November.

informatie over aantrekkelijkheid en gezondheid

net als het gezicht bij mensen ontlenen chimpansees belangrijke informatie over identiteit, aantrekkelijkheid en gezondheid aan de billen. Wanneer vrouwtjes in hun maandelijkse vruchtbare periode zijn, verwijden de delen rond de anus en vagina en worden donkerroze van kleur. Voor chimpansees zijn de billen daarom erg belangrijk om elkaar in één oogopslag te herkennen.

Gezichtsinversieeffect

het herkennen van een persoon in één oogopslag vertaalt zich in de psychologie naar het bekende “gezichtsinversieeffect”. Gezichten worden door de hersenen sneller herkend dan andere objecten, maar dit geldt niet als de gezichten omgekeerd zijn. Wanneer mensen een object op een foto zien, bijvoorbeeld een huis, herkennen ze het net zo snel (of langzaam) of het object al dan niet omgekeerd is.

billen inversie-effect

Kret ontdekte dat er ook een billen inversie-effect is bij chimpansees. Ze liet testkandidaten — mensen en chimpansees — foto ‘ s bekijken van gezichten en billen zowel rechtop als omgekeerd. Ze kunnen op een touchscreen aangeven welke gezichten en billen ze herkennen. De chimpansees klikten sneller op de billen als ze rechtop waren in plaats van omgekeerd. ‘Dit is een goede indicatie dat deze categorie voorrang heeft boven andere categorieën objecten.’Het onderzoek met apen vond plaats in een primateninstituut in Japan waar Kret bijna een jaar werkte.

snelkoppeling in de hersenen

zoals eerder is aangetoond, herkennen mensen gezichten in een rechte positie sneller dan in een omgekeerde positie. De menselijke testkandidaten herkenden de billen net zo snel of de foto ‘ s rechtop of omgekeerd waren. Kret: “we zien gezichten zo vaak en bijna altijd rechtop dat onze hersenen een kortere weg hebben gemaakt zodat deze categorie beelden efficiënter en sneller wordt herkend, maar dat werkt alleen als ze rechtop staan.’Het maakt geen verschil voor billen; we herkennen ze even snel, ongeacht of ze rechtop staan of omgekeerd.

evolutie

Waarom is deze kennis belangrijk? Dit onderzoek geeft een fundamenteel inzicht in de onderliggende mechanismen van hoe we elkaar herkennen en hoe dat in de loop van de evolutie kan zijn veranderd, legt Kret uit. ‘Gezichten zijn enorm belangrijk voor mensen, en alle kenmerken van onze gezichten zijn optimaal ingericht om gezien te worden en te communiceren. In de loop van de evolutie hebben onze gezichten meer contrast gekregen: rode lippen, het wit van onze ogen, wenkbrauwen en een gladde huid die alles zichtbaarder maakt.’