Chromosom fakty dla dzieci

Diagram zduplikowanego i skondensowanego chromosomu eukariotycznego metafazy.
(1) Chromatyda-jedna z dwóch części chromosomu po duplikacji.
(2) Centromere – punkt, w którym stykają się dwie chromatydy.
(3) krótkie ramię. (4) Długie Ramię.

chromosomy niewzruszonych larw muszek, przygotowane i barwione

chromosomy Politenowe Drosphila melanogaster. To pokazuje aktywność chromosomu po szoku cieplnym

chromosomy komórki znajdują się w jądrze komórkowym. Niosą informację genetyczną. Chromosomy składają się z DNA i białka połączonych w chromatynę. Każdy chromosom zawiera wiele genów. Chromosomy występują w parach: jeden zestaw od matki; drugi zestaw od ojca. Cytolodzy oznaczają chromosomy numerami.

chromosomy są obecne w każdym jądrze komórkowym z bardzo nielicznymi wyjątkami. Oznacza to, że znajdują się one u wszystkich eukariotów, ponieważ tylko eukarioty mają jądra komórkowe. Kiedy komórki eukariotów dzielą się, chromosomy również się dzielą.

gdy komórka somatyczna (ciało) (np. komórka mięśniowa) dzieli się, proces ten nazywa się mitozą. Przed mitozą komórka kopiuje wszystkie chromosomy, a następnie może się dzielić. Kiedy się powielają, chromosomy wyglądają jak litera”X”. Gdy są one podwojone, dwie połówki są nazywane chromatydy (Patrz diagram). Chromatydy są połączone w centromerze.

u człowieka jest 46 chromosomów, 23 pary. Każdy ma zestaw chromosomów od ojca i pasujący zestaw od matki. Należą do nich pary chromosomów płciowych. Jaja matki zawsze zawierają chromosom X, podczas gdy plemniki ojca zawierają chromosom Y lub chromosom X. To decyduje o płci dziecka. Aby wytworzyć komórki płciowe (gamety), komórki macierzyste przechodzą przez inny proces podziału zwany mejozą. Zmniejsza to liczbę 23 par (diploidalnych) do 23 pojedynczych (haploidalnych). Te, po połączeniu przez zapłodnienie, tworzą nowy zestaw 23 par.

różne zwierzęta mają różną liczbę chromosomów. Jeśli dana osoba nie ma zwykłej liczby chromosomów, może umrzeć lub mieć jedną lub więcej osobliwości. Na przykład, mogą mieć zaburzenia genetyczne, takie jak zespół Downa (dodatkowy chromosom 21) i zespół Klinefeltera (mężczyzna z dwoma chromosomami X). Niektóre zaburzenia genetyczne są bardziej powszechne niż inne.

chromosomy Politenowe

chromosom Polytenowy

chromosomy Politenowe są chromosomami o dużych rozmiarach, które rozwinęły się ze standardowych chromosomów. Wyspecjalizowane komórki poddawane są powtórnej replikacji DNA bez podziału komórki (endomitoza). Chromosomy politenowe tworzą się, gdy wiele rund replikacji wytwarza wiele chromatyd siostrzanych, które są połączone równolegle.

chromosomy Politenowe występują u gatunków Drosophila i u nieżyjących muszek z rodziny Chironomidae. Występują również w innej grupie stawonogów z klasy Collembola, pierwotniakach z grupy Ciliophora, trofoblastach ssaków i antypodach oraz w komórkach suspensorowych u roślin.

komórki Politenowe pełnią funkcję metaboliczną. Wiele kopii genów pozwala na wysoki poziom ekspresji genów. Na przykład u Drosophila melanogaster chromosomy gruczołów ślinowych larw przechodzą wiele rund endoreduplikacji. To wytwarza duże ilości kleju przed poczwarką.

pęczki chromosomowe (widoczne na diagramie) są rozproszonymi, niepowlekanymi obszarami chromosomu politenowego. Są to miejsca aktywnej transkrypcji.